EDI wallets kort uitgelegd: De komst van de Europese Digitale Identiteit (EDI) wallets als onderdeel van de eIDAS revisie werd met veel enthousiasme verwelkomt. In Nederland is het programma EDI voortvarend aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de Nederlandse publieke EDI wallet. Een EDI wallet is een digitale portemonnee op je smartphone waarmee je kunt inloggen en waarin je persoonlijke gegevens veilig kunt opslaan en delen, zoals je identiteitskaart, inkomensgegevens en diploma's. Een uitgebreide uitleg over de Europese Digitale Identiteit vind je hier.

De Europese Digitale Identiteit draait niet om de wallet

Vanaf 2021 werken BZK en het programma EDI aan met het ontwikkelen van de publieke EDI wallet, die voor alle Nederlanders beschikbaar zal komen. Waar Nederland voortvarend aan de slag ging met de wallet, was er tot op heden minder aandacht voor het bijbehorende stelsel. We schreven het al eerder in onze blog 5 misverstanden over de EDI: Het succes van de Europese Digitale Identiteit draait niet om de wallet, maar om het succes van het stelsel waarin de wallet gebruikt kan worden. Dit vereist een focusshift van een productbenadering naar een ecosysteem benadering.
Dit is ook een belangrijk onderdeel van het advies van het Adviescollege ICT-toetsing (AC-ICT), dat zicht zorgen maakt over of een tijdige realisatie van het stelsel nog wel mogelijk is.

De basis van de EDI wallet is betrouwbare identificatie en authenticatie. Daarmee kun je het zien als een luxe versie van DigiD. Het stelsel is veel breder en omvat organisaties die data ontsluiten naar de wallet (databronnen en leveranciers van attributen) en (publieke en private) organisaties die deze gegevens uit de wallet opvragen en gebruiken voor persoonlijkere en privacy vriendelijke dienstverlening. Governance en toezicht spelen een belangrijke rol om de veiligheid en betrouwbaarheid van het stelsel te borgen.

De meerwaarde van wallets voor burgers en organisaties ontstaat niet door de wallet zelf, maar door de dienstverlening waarbij de wallet gebruikt wordt. Hierbij spelen alle partijen in het stelsel een belangrijke rol. Daarom roept het AC-ICT in haar onderzoek op om zwaarder in te zetten op de inrichting van het EDI stelsel NL en de samenwerking met betrokken partijen te vergroten. Zo kunnen de baten voor burgers en organisaties daadwerkelijk gerealiseerd worden.

Inmiddels zet het programma EDI de eerste stappen om de nadruk te verschuiven van de wallet naar het ecosysteem. Zo wordt in september de eerste dialoogtafel georganiseerd voor publieke dienstverleners, zoals uitvoeringsorganisaties en gemeenten, om kennis te delen en het gesprek aan te gaan over hun behoefte in het EDI stelsel. Hiernaast zullen BZK en het programma EDI werken aan de randvoorwaarden voor organisaties die gebruik willen maken van wallets binnen het EDI stelsel NL.

Wat kun je nu zelf al doen?

Als de eerste EDI wallets beschikbaar zijn, zal het ecosysteem nog verder moeten groeien om de maximale baten voor burgers en organisaties te benutten. Omdat de EDI om het ecosysteem draait, zul je als organisatie zelf aan de slag moeten om deze meerwaarde voor jou en je klanten te benutten. Daarom is het belangrijk om nu al na te denken over de impact op jouw organisatie en binnen en buiten je eigen sector te kijken hoe de meeste waarde uit de EDI wallet gehaald kan worden. Benieuwd hoe je dat zelf al kunt doen? In ons whitepaper “EDI wallets: kansen en uitdagingen voor publieke dienstverlening” geven we een aantal praktische inzichten en tips:

• Samenwerken als randvoorwaarde: De meerwaarde ontstaat wanneer andere partijen ook meedoen in dit ecosysteem. Om dit te realiseren is naast de Europese en nationale kaders samenwerking van cruciaal belang. Ga dus nu al in gesprek binnen (en buiten) je sector hoe je de potentie van de wallet wilt gaan benutten. Bijvoorbeeld aan bestaande tafels of werkgroepen.
• Verkrijg inzicht in het speelveld: Zorg dat je overzicht krijgt van de belangrijkste partners voor jouw dienstverlening. Met welke partijen is samenwerking nodig? Wie zijn de belangrijkste bronhouders? Wie worden met name de gebruikers? Maak voor jezelf of samen met partners inzichtelijk welke afspraken en koppelingen je nodig hebt voor de implementatie van wallets in je dienstverlening.
  Tools: ecosysteem mapping
• Verken de impact van wallets op bestaande dienstverlening: De wallet is een interessant concept, dat veel vragen oproept. Daardoor is het in gesprek met collega’s soms lastig om los te komen van het concept en na te denken wat de daadwerkelijke impact is van wallets vanuit perspectief van je organisatie en bestaande dienstverlening. Wil je deze slag maken? Kijk bijvoorbeeld hoe de klantreis verandert door het gebruik van de wallet. Dit maakt de impact op je organisatie concreet en tastbaar.
  Tools: service blue print
• Beproef wallets binnen concrete use-cases: Je kunt nu al beproevingen doen met bestaande wallet leveranciers, bijvoorbeeld in een pilot of een proeftuin. Dit kan kleinschalig, maar je kunt ook de samenwerking zoeken met partners binnen en buiten de overheid. Voor het kiezen van de juiste use-cases kun je kijken naar factoren als pijnpunten voor inwoners, pijnpunten voor medewerkers, kans op fraude en het aantal betrokken partijen. Een voorbeeld is het innovatiebudget project ID wallets in het sociaal domein van de gemeente Nijmegen.
  Tools: Use-case canvas, demo’s

Meer weten? Je vindt het gehele whitepaper hier.