InnoValor doet al jarenlang onderzoek op het vlak van regie op gegevens, ook wel persoonlijk data management (PDM) genoemd. Al gaan de ontwikkelingen niet zo heel snel, PDM wordt steeds belangrijker nu het bewustzijn van mensen en organisaties over het belang van persoonlijke data groeit. Het blijkt echter lastig om als nieuwkomer het PDM landschap goed te begrijpen. Daarom gaan we in een reeks van artikelen in op de basisbegrippen bij regie op gegevens.
Het basisprincipe van persoonlijk datamanagement is dat de persoon hierin centraal gezet wordt. PDM-oplossingen helpen mensen meer inzicht te krijgen in welke data er over hen is en geven controle over met welke partijen deze data gedeeld wordt. We merken dat er nog veel verwarring bestaat over de verschillende oplossingsrichtingen, technologieën en apps op het gebied van PDM. Om wat van de verwarring weg te nemen zullen we de komende tijd een aantal blogs uitbrengen om de belangrijkste begrippen uit te leggen, te beginnen met deze blog over de vier basisrollen voor PDM.
MyData, de internationale NGO die werkt aan verantwoorde gegevensuitwisseling waarin de gebruiker centraal staat, erkende recent de eerste 16 MyData operators, PDM-oplossingen die de rol van operator vervullen. Maar wat houdt de rol van operator precies in? En waarom is deze rol zo belangrijk in dit veld? Hiervoor moeten we kijken naar de plek die de operator heeft binnen de vier 4 basisrollen voor PDM: de persoon, de data-aanbieder, de data-afnemer en de operator.
De operator zorgt hier voor de infrastructuur en middelen die de persoon de mogelijkheid geven om zijn data op een veilige manier op te halen bij data-aanbieders, te beheren en, als hij dat in zijn belang acht, te delen met data-afnemers. Wat voor verwarring kan zorgen is dat een operator geen oplossing is, maar een rol waar een PDM-oplossing invulling aan geeft. Overigens kan een PDM-oplossing meerdere rollen tegelijk vervullen. We zien bijvoorbeeld dat operators vaak ook de rol van data aanbieder vervullen: wanneer de operator vanuit een bron weet wat de geboortedatum van een persoon is – kan het doorgeven aan de vragende partij dat de persoon wel/geen 18 jaar is.
Hoe de vier rollen met elkaar interacteren en waar de operator meerwaarde creëert, lichten we toe aan de hand van een voorbeeld van het toekennen van een huurwoning.
Voorbeeld: toekennen huurwoning
Voordat een huurwoning aan iemand toegekend kan worden, moet de toekomstige huurder een flinke set gegevens aanleveren: een inkomensverklaring, kopie van een recente loonstrook, verhuurdersverklaring en in sommige gevallen ook zaken als een uittreksel uit de Basisregistratie Personen (BRP, voorheen GBA), een bankafschrift en een kopie van het legitimatiebewijs.
Het kost de toekomstig huurder (de persoon) vaak veel moeite om deze gegevens te verzamelen, er moeten regelmatig documenten opgestuurd en vervolgens weer gescand worden. De huurder heeft hierbij weinig zicht op wat er met de gegevens gebeurt en is vaak ook niet in de positie om bezwaar te maken tegen het aanleveren van (een gedeelte van) de gegevens. De woning wordt dan simpelweg aan een ander vergeven.
Aan de andere kant is het voor de verhuurder lastig te controleren of de gegevens daadwerkelijk kloppen. Hier bovenop, of misschien wel hierdoor, verzamelt de verhuurder vaak meer gegevens dan nodig. Zo bevat de inkomensverklaring het BSN van de huurder. Een bankafschrift toont naast een bewijs van inkomen ook waar de huurder zijn geld aan uit geeft.
Hier biedt PDM meerwaarde: Een PDM-oplossing die de rol van operator vervult, kan er voor zorgen dat de gegevensuitwisseling gecontroleerd en transparant voor de gebruiker en de andere partijen plaatsvindt, door de benodigde gegevens bij de verschillende data-aanbieders, zoals de belastingdienst voor de inkomensverklaring, op te halen en met toestemming van de toekomstige huurder alleen de gegevens delen die de verhuurder (de data afnemer) daadwerkelijk nodig heeft.
Het verzamelen van de benodigde gegevens gaat niet alleen sneller, maar de huurder heeft ook meer zicht over welke gegevens er gedeeld worden en de verhuurder krijgt meer zekerheid over de authenticiteit van de gegevens. Tevens wordt het makkelijker om data minimalisatie toe te passen. De verhuurder kan genoeg hebben aan de bevestiging dat de toekomstige huurder voldoende verdient, zonder dat de hoogte van de inkomsten van de huurder gedeeld hoeven te worden.
Bovenstaand voorbeeld wordt inmiddels ook mondjesmaat in de praktijk toegepast. Een mooi voorbeeld hiervan is Qii! (voorheen Huurpaspoort), niet te verwarren met Qiy overigens. Hierbij ontvang je een uitnodiging van een verhuurder om via Qii! je gegevens bij verschillende (overheids-)partijen op te halen. Om daadwerkelijk op een woning te reageren, deel je deze gegevens vervolgens met de verhuurder.
Meer weten over Persoonlijk Data Management? Kijk dan op onze PDM pagina of neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag verder!