Een beetje smartphone, zoals een Samsung S8, heeft bijna 20 sensoren. Het meet versnelling, lucht- druk, locatie, houding, nabijheid, aardmagnetisme, licht en hartslag. Oh ja, je kunt er ook mee bellen. Andere wearables, zoals Fitbit en smart watches, meten ook lekker mee. Je slimme weegschaal houdt je gewicht in de gaten en tegelijkertijd wordt de luchtkwaliteit in huis gecontroleerd.

Alles is meetbaar. Het gaat niet om een fictief scenario, maar over dat wat nu als consumentenelektronica in de winkels ligt. In 2007 introduceerden Gary Wolf en Kevin Kelly van het tijdschrift Wired de term Quantied self. In een zin is quantied self “jezelf kennen door te meten”. Enerzijds is het de term voor alle devices die het mogelijk maken om zaken aan jezelf te meten. Waar je bent, wat je doet, hoe je lichaam reageert enzovoorts. Anderzijds is het naam van een community van mensen die experimenteert met meten aan zichzelf en daarin verbanden te zoeken. 

De huidige stand van zaken in technologie moet tien jaar geleden nog een droom zijn geweest voor Wolf en Kelly. Een moderne smartphone kent tientallen sensoren. Die luxe hadden zij nog niet: de iPhone werd pas in juni 2007 geïntroduceerd in de VS.

 

Volwassen aanbod, onzekere markt

Veel van de quantied self toepassingen zijn gemaakt voor de actievere mensen: sporters, topsporters en mensen die bezig zijn met gezond zijn en bewegen. De mogelijkheden zijn enorm, met een grote hoeveelheid apps beschikbaar op alle mobiele platformen. Tegelijk is het nog geen brede markt, in de zin van brede toepassingen in, bijvoorbeeld, zorg. Reden daarvoor is dat het toepassen van dit soort metingen nogal controversieel is. Het is de meest privacygevoelige informatie die je je kunt voorstellen. Het kan zorg enorm veel beter maken, maar legt ook een bom onder solidariteit in de zorg en toegankelijkheid. Wat te denken van toepassingen in verzekeringen in het algemeen?

Quantified self is nadrukkelijk een gebied waar technologie voorloopt op maatschappelijke en juridische inbedding. In principe biedt de nieuwe Europese privacy verordening een goede basis voor zorgvuldig gebruik van persoonlijke data. Onder meer met de verplichting de data aan de gebruiker af te geven of op haar verzoek door te geven aan een nieuwe provider. Zo wordt overstappen van de ene toepassing naar de andere mogelijk.  Veel van de apps op dit vlak komen van buiten Europa, hetgeen het opleggen van dit soort eisen moeilijker maakt.

Dit is zeker gevoelig daar waar het gaat om medische toepassingen. IHet verzamelen van deze informatie kan wetenschappelijk heel interessant zijn; denk aan de effecten van medicijnen, gedrag noem maar op. Het bedrijf 23andme laat mensen een analyse van hun DNA laten uitvoeren. Dit wordt gecombineerd met een survey na de analyse. Al meer dan een miljoen mensen hebben hieraan deelgenomen, waarvan 80% toestemming heeft gegeven voor wetenschappelijk gebruik van de data. De waarde daarvan kan moeilijk overschat worden. In de community PatientsLikeMe volgen bijna 600.000 patiënten de gevolgen van het nemen van medicijnen op hun gedrag en gezondheid. Het is tegelijk een ondersteuning voor mensen door de gesprekken met lotgenoten.

Een bewuste kans of een onbewuste bedreiging?

Quantified self gaat, deels ongemerkt, een steeds grotere rol spelen. Ongemerkt, want onze slimme telefoons schuiven steeds  meer op in de richting van wearables die ons volgen in ons gedrag. Om ons te stimuleren tot ander gedrag als we dat willen, of om door big data analyse ons steeds beter te doorgronden. Bewuste inzet, onder de juiste privacy randvoorwaarden, kan kwaliteit van leven verbeteren. Onbewust gebruik kan leiden tot ongewenste differentiatie in diensten, verzekeringen en ondermijning van de solidariteit die daar aan ten grondslag ligt.