Het is internationale vrouwendag vandaag. Voor deze gelegenheid publiceerde ik ooit al een artikel op linked-in. Hierin beschrijf ik uitgebreid hoe seksisme kan doorwerken in data en algoritmes aan de hand van Nederlandse voorbeelden. Ook Een Vandaag besteedde er deze week aandacht aan.

"Kunstmatige intelligentie is seksistisch, omdat wij dat zelf ook zijn"

betoogt Siri Beerends , socioloog en AI-expert aan de University of Twente . Sophie van Gool toont in haar column in het FD van maandag 4 maart aan dat data ook kunnen helpen om seksisme bloot te leggen. Bijvoorbeeld de loonkloof:

Deze maand bleek uit onderzoek van onlinebank Knab dat vrouwelijke zzp’ers een stuk minder beloning ontvangen dan hun mannelijke evenknieën. Bij mannelijke schoonmakers ligt het uurloon 46% hoger, bij accountants 38% en bij huisartsen 18%.

Denk je nu, 'dat komt door al die deeltijdprinsesjes?', lees dan eerst even deze blog: 7 mythes over de loonkloof van WOMEN INC. Uit onderzoek van IPSOS blijkt bovendien dat 78% van de organisatie niet meet of er een loonkloof is. En dat terwijl bijna alles tegenwoordig gemeten wordt. Ondertussen denkt 75% van de werkgevers dat een loonkloof in hun organisatie niet voorkomt.Daarnaast blijkt uit de cijfers dat er ook nog ongelijkheid bestaat tussen vrouwen. Zo ligt het uurloon van een Turkse vrouw die werkzaam is in Nederland ongeveer 30% lager dan het gemiddelde, zo is te lezen op de site van het College voor de Rechten van de Mens.

Data om Seksisme bloot te leggen: Wat kan een organisatie doen?

Allereerst erkennen dat dit een onderwerp is dat (nog steeds) aandacht verdient. Denk jij dat er geen loonkloof is in jouw organisaties? Dan kan het ook geen kwaad om dat eens aan te tonen. In de meeste organisaties ligt deze data op de plank, heel ingewikkeld hoeft dat niet te zijn.

Daarnaast zijn er veel onderzoeken gedaan die kunnen helpen bij bewustwording binnen een organisatie. Zo blijken vrouwen pas te solliciteren op een vacature als ze vrijwel volledig voldoen aan de vacature tekst. Kortom, als je hoge eisen stelt in de vacature, dan heb je grote kans dat je goed gekwalificeerde vrouwen uitsluit. Vraag je dus af of het werkelijk nodig is om 6 jaar ervaring te vragen. Misschien is iemand met 2 jaar ervaring wel even capabel en brengt diegene bovendien andere ervaring mee die ook meerwaarde heeft voor de functie.

Dat we veel waarde hechten aan werkervaring, blijkt ook uit een voorbeeld van Wehkamp wat is voorgelegd aan het College voor de Rechten van de Mens. Een bedrijfsjuriste hoort dat een nieuwe mannelijke collega 1000 euro bruto per maand meer verdient en kaart dit aan bij haar leidinggevende. Wehkamp geeft aan dat de man meer werkervaring heeft als bedrijfsjurist maar kan niet aangeven waarom dat waardevoller is dan haar ervaring als advocaat. Beide medewerkers doen bovendien hetzelfde werk, dan is een dermate groot salarisverschil niet te rechtvaardigen, zo was het oordeel van het College voor de Rechten van de Mens.

Ook onderhandelen over salaris blijkt bij mannen en vrouwen anders uit te pakken. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen even vaak onderhandelen over hun salaris als mannen, maar minder succesvol zijn. Het is 25% waarschijnlijker dat een man salarisverhoging krijgt dan een vrouw. Waarom vrouwen minder succesvol zijn is de grote vraag. De vraag is ook of het een loonkloof rechtvaardigt.

Seksisme in de data en technologie: het belang van verschillende perspectieven.

Om te voorkomen dat seksisme en racisme doorwerken in data en technologie, is het belangrijk om verschillende perspectieven te betrekken. Iedereen heeft blinde vlekken, maar in een divers team zie je gezamenlijk meer dan in een homogene groep. Helaas kiezen nog steeds weinig vrouwen voor technische studies en beroepen, waardoor onze technologie grotendeels door (witte) mannen ontwikkeld wordt. Die diversiteit in techniek is hard nodig, dat wordt landelijk erkend, maar gaan we niet op korte termijn oplossen.

Daarom een oproep aan organisaties om bij het ontwikkelen van (datagedreven) technologie de diverse perspectieven van verschillende betrokkenen op een andere manier te betrekken.  Een mooie manier om verschillende perspectieven te betrekken is het organiseren van een sessie begeleidingsethiek. In een dagdeel onderzoekt een groep betrokkenen vanuit diverse gezichtspunten hoe technologie op een verantwoorde wijze toegepast kan worden. Na afloop heb je een lijst met concrete acties waar mensen in de organisatie mee aan de slag kunnen. Meer weten over begeleidingsethiek? Of over andere manieren waarop InnoValor Advies kan helpen bij verantwoorde innovatie? Laat het vooral weten!