Toen we in 1996 binnen het project Testbed begonnen met ontwikkelen van een methodiek voor bedrijfsprocesmodellering stond veel nog in de kinderschoenen. Buiten Petrinetten en de IDEFX notatie waren er weinig volwassen notaties beschikbaar. Laat staan dat er notaties waren die je eenvoudig met procesmanagers of eindgebruikers kon bespreken.

We zijn nu meer dan 15 jaar verder en de wereld is sterk veranderd. De Testbed aanpak is gekomen, verder doorontwikkeld tot ArchiMate voor enterprise architectuur, internationaal gestandaardiseerd door The Open Group enzovoorts. Daarmee zijn processen verbonden met andere relevante domeinen in je bedrijfsarchitectuur.

Aan de andere kant is procesmodellering op zich ook doorontwikkeld, wat onder meer leidde tot de Business process modelling notation, BPMN. Die is gestandaardiseerd onder de Object Management Group. Een gedetailleerde taal, die zelfs kan worden doorgemodelleerd tot aan executeerbare niveaus.

In de praktijk merk ik dat dit soms leidt tot stammenstrijden, zoals wel vaker als het gaat om modelleertalen of -paradigma’s. Dat is jammer en onnodig. Beide hebben een eigen rol, eigen doelgroep en ze zijn goed aan elkaar te koppelen.

Daar waar het gaat om globale processen, met de nadruk op samenhang tussen processen, overzicht en relatie met andere domeinen is ArchiMate uitstekend te gebruiken en te begrijpen, voor alle doelgroepen. Dat is minder het geval voor BPMN, tenzij je je heel erg beperkt in de gebruikte concepten. Als je dat niet doen verlies je de lezer / gebruiker snel in de details.

Dat is dan ook tegelijk de kracht van BPMN: daar waar je precies wilt zijn, met name in de communicatie tussen verschillende partijen, de timing, uitzondering etc. schiet ArchiMate ver tekort en heeft BPMN de juiste uitdrukkingskracht. Je moet de twee dus verbinden.

Gerben Wierda heeft in zijn prima blog Mastering ArchiMate al in veel detail over de relatie tussen de twee geschreven. Lees vooral ook zijn boekhoofdstuk over de link tussen BPMN en ArchiMate,

Maar bovenal: wees pragmatisch in je keuze.