Eind mei zijn er weer verkiezingen voor het Europees Parlement. Niet iets waar de gemiddelde EU-onderdaan erg warm voor loopt. De opkomst is in de afgelopen 30 jaar gestaag gedaald van 62% naar 43%. Toch is Europa soms ineens heel dichtbij zoals afgelopen week bleek tijdens de Europadialoog in Enschede. Dat had te maken met kinderopvang. De Duitse regering heeft besloten dat er vanaf 1 augustus voldoende kinderopvang moet zijn voor ieder één- of tweejarig kind in Duitsland. In korte tijd moeten er 200.000 kindplaatsen gecreëerd worden terwijl er onvoldoende goed opgeleide medewerksters te vinden zijn. Waar Duitsland met tekorten kampt, bestaat er in Nederland juist een forse overcapaciteit door aanpassingen in de (financiële) regels en als gevolg van de crisis. Een mooie kans om gebruik te maken van het Europese recht van vrij verkeer en van Europese afspraken die zijn gemaakt over wederzijdse erkenning van diploma’s. Helaas is de praktijk weerbarstig en blijkt een Nederlandse pedagogisch diploma (nog) niet bruikbaar om als Erzieherin in Duitsland aan de slag te kunnen. Een gemiste win-win en jammer voor die Duitse kinderen en hun ouders en jammer voor die Nederlandse medewerksters zonder baan.

De Europese binnengrenzen zijn niet alleen voor werknemers nog zeer reëel. Voor ondernemers blijken gehanteerde business modellen vaak maar houdbaar tot aan de grens. Daarachter gelden andere regels en bepalingen rondom gebruik van data, financieringsvormen of belasting en zit de markt vaak anders in elkaar. Wat prima werkt tot aan de grens blijkt daarachter niet te kunnen. Harmonisatie in wet- en regelgeving is een veelgehoorde term in Europese kringen maar bijt in de praktijk nogal eens met de wens tot nationale autonomie. Daarom is het kunnen vertalen van een bestaand business model naar een nieuwe (buitenlandse) context een cruciale vaardigheid om internationaal aan de weg te kunnen timmeren. We hebben daar vorig jaar een aanpak voor ontwikkeld –  international business models. Daarin staat het snappen van de oude en nieuwe context – regels, markt, spelers en belangen – centraal en welke mismatches dat in het business model kan opleveren. Door hierop te anticiperen kan je het business model herontwerpen en passend maken.

Zou dat helpen bij het geschetste probleem van de kinderopvang? Aandringen op harmonisatie van diploma’s zou uiteraard kunnen helpen. En anders is nog een ander business model mogelijk. Laat de verzorgers in Nederland blijven en breng de Duitse kinderen met bussen over de grens.